Een waardevol geschenk van de dichter Wies Moens (1898-1982) aan Nand gedateerd 24 november 1943. Moens was toen directeur Nederlandstalige uitzending bij Zender Brussel. Nand schrijft hierover in zijn memoires (“Strijd met de bezetter”):
“Intussen trachtte ik in mijn referaat, en waar het mogelijk was, ook op andere gebieden, het Vlaamse element uit te bouwen. Met Wies Moens, die intussen tot directeur van de Nederlandse uitzendingen was benoemd, aan het hoofd, vormden wij een ploeg van radicaal bewuste volkse strijders, die zoveel mogelijk de prioriteit van het eigene diende.”
De datering van het geschenk is interessant, want Moens nam ontslag op 31 december 1943 o.a. “omwille van de steeds verdergaande inmenging van Duitse zijde”. Hij was niet alleen, want ook Nand nam ontslag, en wel een week vroeger, nl op 24 december 1943, de dag voor Kerstmis… Wisten beiden misschien al van hun plannen (zonder medeweten van de Duitsers), en daarom het geschenk, een soort stilzwijgende erkentelijkheid en knipoog, of toch enkel een soort vroeg verjaardagsgeschenk voor Nand die op 14 december 37 zou worden?
In beide gevallen blijft de inhoudelijke betekenis van het boek en de schrijver ervan wel overeind.
De opdracht van Moens:
“Aan Ferdinand Vercnocke geschonken in Dietsche kameraadschap. Brussel, 24 nov. 1943”
Het boek dateert van 1782 (“MDCCLXXXII”) en is geschreven door Joannes Le Francq van Berkhey (1729-1812), met de, in deze omstandigheden, symbolische titel “De Zeetriumph der Bataafsche Vrijheid op Doggersbank“, een waardevol stuk dus. Le Francq was een “natuuronderzoeker, arts, dichter en schilder”. Het loont de moeite om zijn biografie na te lezen, die maakt duidelijk dat dit geen “toevallig” geschenk was. Berkhey was bv. een vurig aanhanger van Oranje: “… het bracht hem in diverse conflicten, leidde tot de gedwongen verkoop van zijn natuurkundige verzameling en in 1795 zelfs tot zijn ontslag bij de Leidse universiteit. (…) Zijn schrijversmotto was: ‘Vrank en Vrij'”.
Prent via Wikimedia: “Johannes le Francq van Berkhey ten voeten uit zittend naast een tafel, waarop een borstbeeld van Willem van Oranje. Met de voet vertrapt hij een adder (de Patriottische Partij). (Prent naar een pastel van Rienk Jelgerhuis uit 1785.)”
Over zijn ontslag bij de Zender schrijft Nand in zijn memoires:
“Toen zich in de loop van dat jaar [=1943] de schadelijke gevolgen van de ondervoeding lieten gelden, en de dokter mij een verblijf op het land voorschreef, maakte ik van de gelegenheid gebruik om de bruggen op te blazen. Ik diende mijn ontslag in en bracht hiervan het V.N.V. en de P.A.B. op de hoogte. De Duitse directeur was woedend. Het (zoveelste) dienstbevel dat hij mij liet geworden was voor mijn rechters een heel nuttig argument ter ontlasting.”