Celdagboek 2 1944-1945

Overzicht september 1944-februari 1945, eerste aanhouding en celdagboeken Sim:


Opmerking: dit dagboek in twee delen werd door Sim in potlood geschreven tijdens haar eerste gevangenschap van september 1944 tot februari 1945. Ze verbleef toen in de gevangenis van Leuven Centraal, aan de Geldenaakse Baan.Ze beschrijft de laatste augustusdagen van ’44, de aanhouding en het gevangenisverblijf. Na een tijd werden ook haar moeder (Nathalie), haar vader (Jules), haar broer (Bert en haar zus (Adolphine) voor een tijdje aangehouden. Op een bepaald moment zat dus de hele familie achter de tralies, zonder dat ze met elkaar contact konden hebben. Dit betekent ook dat het ouderlijk huis in Sint-Joris-Winge een tijdje onbewoond was en ten prooi viel aan plunderingen. In tegenstelling tot Nand zijn deze herinneringen dus op het moment zelf geschreven, en in die zin betrouwbaarder, omdat ze niet bedekt zijn door het deken van de tijd in nabeschouwing. Te vermelden valt ook dat dit dagboek niet in de handen is gevallen van de censuur, en dus ‘zuiver’ is. Het verliet immers nooit de gevangenis, tenzij bij haar vrijlating.
Op 18 augustus 1944 was Sim net 25 geworden.
De cijfers in subscript verwijzen naar de annotaties onderaan, de cijfers tussen haakjes verwijzen naar de pagina’s van het manuscript.

Dagboek 2

Voorbeeld 1ste bladzijde:

(vervolg zaterdag 21 October 1944 van pagina 36 zie eerste schriftje “Celdagboek 1”)

(1)

Intermezzo V5 brengt een reuzepakket voor Lies / fantastische ontboezeming – reuze belangstelling
4. Pistolet brioche (ons buikje rondt !!!)
5. Fruits dessert – Een blozende appel gepijnigd op den lepelsteel

Bouquet: 2 fondants smeltend op de tong
6. Wij kunnen niet meer opstaan maar we kijken allen loensch naar Georges

Blondine zet de bazuinen klaar.
Wij beslissen om samen naar de actualiteiten te gaan. Aanvang 6.30

Zondag 22 October

Mis – Lof – ‘k zie Adolphine – Mode show

Maandag 23
Vrebos is ook binnengekomen

Dinsdag 24
Een extra van Ma’s pakje.
Woensdag Germa smokkelt me ’n paar woorden
Wordt de comissie nu eindelijk gevormd
(2)
Het dreunt maar altijd in d’ooren

“Waarom in een landje van een voorschoot groot…

Donderdag 26
Lies spreekt haar advocaat toevallig ’n oud kameraad van me Leo Jordens
‘k Schrijf hem ook nog dezelfden avond

Vrijdag 27
Mike spreekt haar advocaat Huibrechts de toestanden werden besproken

‘k Las “De klokken van Hochwald” (1)

Zaterdag 28
Mr Nagel uit “Mysteries”(2) van Knut Hamsun is ’n nare kerel hij achtervolgt me vandaag den ganschen dag

Vanmiddag eerste pak met eten!!! ’n Feest na ’n maand kan ik weer eens volop eten! ’n Aangenaam weegkarweitje

Zondag 29
Luchtgevechten. Maar wij blijven rustig in de cel zitten. ’t Zou er niet op aankomen moesten we zóo maar naar ’t Walhalla
(3)
vertrekken. ‘k Zie Adolphine heel even in ’t lof

Maandag 30 October
‘k Verwacht Leo jong advocaat!

Ma + Ad en ik bij Leo. Hij gaat naar Pa.

Vooravond van Allerheiligen

Met Ma in ’t préau(2) ze vertelt haar interessante biecht (herinnering voor 4 jaren!)

1 November Allerheiligen  Mis en Lof

2 Nov Allerzielen Mis

3 Nov Vrijdag –

4 Nov Zat: Mieke brengt goed nieuws- schrijven voor de Commissie!

5 Nov Zondag – We hopen allen op de volgende week! Bij Ma in préau

6 Nov Maandag – ‘k zie Ma van ver voor haar Pak –

7 Nov Ma deelt mee!

8 Nov bij Piet Simons – Bert is vrij te Brussel! Pa stelt het wel. Thuis is wellicht alles goed

We vieren kermis met ‘n 6 kilo pak

‘k zie Adolphine en Germaine

9 Nov: “Es war einmal so begann ein Märchen…“

(4)
Een koude rillige herfstdag. We leeren Engelsch – en ’t loopt van stapel – we hunkeren er naar om te weten of er reeds gelost werden maar elke dag brengt nog nieuwe aanhoudingen. De V. bommen houden ons danig wakker en er heerscht dan een hysterische stemming.

(5)
En zoo maakte ik kennis met de eenzaamheid.

9n Novemberavond… De regen ruischt een heel oud lied m’n hart slaat zacht de maat… er heerscht een herinneringsstemming door al de verloren uren – Boven op ons divanke zet ik zachtjes de tonen in van den avondlijken zang – Lies houdt parmantig wel de eerste stem – ik zet tremelend de tweede in “Leise flehen meine Lieder”(4)

Het roode schemerlicht gloeit warm over de gebogen hoofden weg – herinneringen weven een waas over de witte wanden “Kom, beglücke mich…”(4)

Plots wordt het luikje opengegooid – Van Steenbergen – Wolfs – rapport!…

‘s Anderendaags staan we voor het bestuur! eén dag water en brood en opsluiting

11 uur 10 10 Sept . 11 – 11 Sept – zoo geraak ik in de eenzaamheid !

11 Sept: Een Afscheid. Blondine naar beneden – Lies naar 344
Nieuw bewoners! –

(6)
11 November. Er wordt vandaag natúúrlijk niet gewerkt. M’n pak van 6 kilo komt als een aangename verrassing.

En we hopen sterk op de week die komend is.

Zondag 12 november. ’n Misverzuim door de geheele wassching

Maandag 13 November. Lies slaat met ’n klop op de deur de herinneringen boven!

14 November. Mike ziet haar advocaat, toekomende maandag zetelt de commissie. 200 gevallen per dag.

Pirre? kent Jan Breydel niet!

15 November. Mis voor ZKH Leopold met ’n leizig Brabançonneke! ’t Geeft danig veel moed. ‘k Zie Adolphine, ze verwondert zich voorzeker over m’n mooie krullekop –

16 November. In den avond hooren we ’n verlossing ons hart bonst zeker even hard als dat van de twee gelukkigen

‘k Lees “Doctor Antonio”(5)  in English

17 November. ‘k Zie Adolphine bij de terugkeer uit bad. Verleden nacht was ik slaapwandelaar tot groote ergernis van de

(7)
gansche Ko.

Zaterdag 18. Zoo wachte we dan moedig en gesterkt door de ondragelijkste uren en dagen op de volgende week. We koesteren ons in de freele hoop van een milderen tijd onder de lampenschemering (eigen improvisatie) wisselen onze ideeën af en we bouwen weer eens den toren op met de stukken al onzer uiteengerukte illusies en we voelen ons warm worden zóo warm omdat we weten dat er nooit een pijn om niets werd geleden en omdat we gelooven – nog diep gelooven spijts de harde slagen – Maar dit is een volk van groote zonen! Wij willen niet versagen en niet klein zijn voor den sschoonen strijd. Wij hebben in onze grootste smart op heel de lijn glansrijk overwonnen en schooner dan ooit straalt voor ons het onwrikbare geloof in de heropstanding. Dat hebben we immer geloofd. Daarvoor hebben we nu de getuigenis ontegensprekelijk afgelegd!                                                    –

(8)
Zondag 19

We hopen allen op de Commissie die nu onvoorwaardelijk morgen fungeert.

‘k Zie Adolphine in de mis en in ’t lof!

Maandag 20

A-li  wordt naar ’t paleis geroepen… er zijn mooie verwachtingen voor haar. Voor ons… natuurlijk de commissie valt in ’t water…

Dinsdag 21

A-li is vrij. Ons Ma krijgt haar pak dankzij Charel zie ik haar ’n klein uurtje lang. Ons cel blijft frisch en we slapen iets of wat vrij. Ma zorgt voor m’n fijn pak!

Woensdag 22. Een nieuwe bewoner

16 en 60 jaar worden gelost zoo ’t schijnt.

Donderdag 23 –

It is very dirty. It is a rainy weather to day  and it is not a pleasure to go out for a walk to day!

Ik verwacht nog immer m’n advocaat.

(9)

Vrijdag 24
Commissie begint! M.V.H. naar ’t Paleis

Zaterdag 25. luizenvangst: luizen gevoed door mijn weledel bloed.

Pak ontvangen, ‘k zie Adolphine –

’s Avonds bezoek van den Advocaat.

Zondag 26. Mis en lof. Adolphine zie ik van ver.
Maandag 27. We luisteren naar naamafroeping

28… ‘k zie ma door de kromming van ’t préau

Alle dagen een voortdurend Engelsch leeren.
We hopen niet meer op de Commissie – Ik veronderstel dat het voor 2n April zal zijn! –

De V1 bom ontploft boven Leuven

December. Wintermaand.

1. Mr.V. Hove komt terug. Geen oplossing.
2. Vandaag voor 2 maanden –

(zie hier ook: Brief naar “Beste Familie en Bert?” van 2 december, 6blz.)

3 ‘k Zie Adolphine in de box. Geschreven naar Jordens.
4. Leo is gekomen. Brief van René werkelijkheid!
en van Bert.. / 18. Chaussée de Haecht Bruxelles voor 1 jaar?
5. Dinsdag. Tristes clades(6)
6. Sint-Niklaas! Herinneringen uit mijn kindertijd!

7 Donderdag – “De regen ruischt een heel oud lied. De moed is vezonken – Zullen we dit
(10)
jaar in ’t oude jaar verdroomen?-
Ik kan vandaag onmogelijk berusten –
8. O.L. Onbevlekt Ontvangen. Mis.
9. Pak. ‘k zie Ma en Adolphine. Ze zijn nog niet bij den Advocaat geweest.
10.‘k Zie Adolphine in ’t lof. ‘k Teeken “ze gaan naar het eerste Engelsch bal”(7)
11. ‘k teeken ons Joke. Groote verrassing Ma is vrij. Ik kon er deze nacht onmogelijk van slapen maar…
12. Na de groote vreugde volgt de pijnlijke desillusie. ’t Was een vergissing…

13.
14. ’t schutsel is voor een tweede maal naar de vaantjes
15. Ma moet toekomende week naar de Commissie. Er is spraak van ’n zekere Simon Wolfs.
16. We krijgen verbinding!
17. Toekomende week gehts los
18. We maken een kerstkribbeke het ontroert ons!
19. Advocaat komt en zegt dat Ma
(11)
toekomende Vrijdag voorkomt. Er zijn haatdragende beschuldigingen (‘k schrijf naar Leo
20. Woensdag. ‘k schrijf naar Huibrechts.
21. Donderdag. We hooren alarmeerende berichten. Er heerscht een opwindende stemming. ‘k denk voortdurend aan ons Make.Er volgt een slapelozen nacht.
22. Vrijdag. De beslissende dag. We zitten vol zenuwen – We bidden ons rozenhoedje naast het stalletje – de uren kruipen traag –Adolphine heeft veel hoop–
Ik hoor de terugkomenden – het duurt uren en… eindelijk komt Ma me goedendag zeggen. Ze is vrij! Vrij na 15 weken in den Belgischen kerker!! Ze heeft zich kloek en moedig gedragen. ‘k Ben fier op ons dapper Moeke! –
23. Een slapelozen nacht na te veel geluk! – Vandaag schrijf ik naar huis: eindelijk is er iemand daar van ons!!
24. Zondag. Vooravond van Kerstmis. Onze cel ziet er feestelijk uit? ‘k Ijver danig aan de menu’s. Lies brengt ons per bode haar kerstgroeten.
(12)
Na het lof gaat het feest door. Alles verloopt uiterst gewunscht. We beleven een kerstavond die onvergetelijk blijft.
25. ’s Morgens ontwaken we door kerstgezang het ruischt vreemd door de vleugels het ontroert ons danig – We ontvangen de communie in den dag blijft het ’n echte kerststemming.
26. Tweede Kerstdag brengt ons met ’n danige vorst de bevrijding van twee celgenooten 32 gevallen werden vandaag opgelost – We komen op 4 terug en hebben danig veel moed.
27. Het vriest steenen… maar met een warm hart en gewikkeld in dekens deert het me niet bij “Les suicides dans la Vecquée”(8)
28. We ontvangen bezoek van Mr Leys. Op Tiensche straat 100 gedetineerden vrijgelaten. Misschien is Pa erbij.
29. Mieke krijgt bezoek van haar advocaat. Ik en Phineke ook. We warmen ons samen in het centrum – want de koude nijpt en we zitten hier zonder vuur.
30. ‘k Werk aan m’n nieuwjaarskaarten(9)
(13)
31. Adolphine weent in ’t hof ’t maakt me zoo opstandig.
1. Nieuwjaar – Mw De Fraine brengt een verrassing Gisteren gaf Hilde weer een efhir? feest de Maradjah was uitgenoodigd
2. Dinsdag. Kou kou!!!
3. We krijgen een bad. Het heeft gesneeuwd.
4. Ons Phine telephoneert gestadig
5. 11 naar ’t paleis en… 1 los!!! ’t gaat danig goed vooruit
6. Mis. ‘k Zie Adolphine. Vanmorgen brengt ze het heerlijke nieuws per brief. Pa is vrij sedert 31 al – we krijgen een reuze pak!
7. Zondag. We eten ons vet aan Ma’s pak
8. Maandag. De winter zet in – ‘k schrijf naar advocaat Jordens –
9. Dinsdag. We krijgen bezoek! We zien de datum der initialen
10. Mieke verwacht bezoek – maar vergeefs –
11. Donderdag. Adolphine gaat naar haar
(14)
advocaat. Mieke naar ’t paleis wordt beklaagde – ’t Vriest steenen!!
12. Eindelijk krijgen we verwarming ’t is een heele gebeurtenis. De advocaat komt en de commissie werkt altijd even traag – we blijven met 3 op cel. Joke – Hilda en ik.
13. We krijgen ’n speciaal Nieuwjaarspak – ‘k Schrijf naar huis langs den advocaat om – ‘k ben benieuwd wat volgende week brengt.
14. ’s Avonds krijgen we al ’n paar dagen warme “koffie”!
15. We zitten gezellig met ons drieën bij de warme buizen en “tossen” ons dood bij ’n kruis
16. Hilda geeft ’n extra wafel cadeau bij ’n geurende kop koffie
17. Jo en ik gaan in ’t offensief met de sneeuwballen – we krijgen een pakkende beleediging van den chef en we maken de nummers voor straf met het akelige gevolg
(15)
18. Een groote dag! Een filmscène kan niet beter gefilmd worden
Prizzy en het Luik (?) !! –
Jo ligt onder den stoel
Nacht van 18-19 We staan allen op met ’n reuzenhonger – We hebben een celgenoote bij die danig voorzien was Bij ons (?)
19. Heele herrie. Phineke geweest met de nummers – De uitgeverij mag niet gekend zijn.
Hilda naar ’t paleis, ze is vrij maar blijft tot morgen
20. Na ’n dondering vertrekt ze uit den préau ins Freie!
‘k verwacht m’n pak en ‘k lees in afwachting “The Duke’s Children(10), Lady Mary – Lord Silverbridge etc.
21. ‘k Zie ons Phine in de kapel. We kregen een fijn pak! Millebrood(?). fantastisch!
22. ‘k Lees in ’n ruk m’n boek door intusschen spelen we dat de stukken
(16)
er af vliegen.
En Sim krijgt haar verwachten gateau. ’t Smaakt prima!
25 26 ‘k leef in afwachting op m’n bezoek!
27. Ons Make en onze pake komen. Ze zien er goed uit en brengen met een extra pakje ’n heele boel goed nieuws
28. We leiden een lui leventje, den heelen zondag door in ’t bed
29. Maak een gedicht! Joke is ziek. De Dr komt.
30. Joke gaat naar den ziekezaal. Advocaat is gekomen, nieuwe celgenoote
31. Dooiweer – gedicht afmaken voor noote(?) morgen

Febr.

1. Gedicht afgegeven aan ons Phineke. Morgen 4 maanden.
2. We wiezen den dag dood.
3. ’n mooi weertje. We krijgen ons pak en ‘k zie ons Phineke – ‘k naai den ganschen dag door
4. Zondagstemming. Sim haar bollen hebben het danig te verduren.
5. We krijgen / Bert ad germ en (?) / voet in
(17)
’t publicatieboekje – “O tempora O Mores!

‘k zal vandaag de Muze nog eens probeeren!
6. Brief van Ma aan Phineke
Adolphine naar ’t paleis. ’t Wordt ‘n onrustigen dag – ’s Avonds beschuldigd D.M.S.(11) en uniform
7. ’n Troostelozen dag zooals ‘k in weken meer had: Clem nieuwe celgenoote
8. ‘k schrijf naar den auditeur – brief van ons Make – ‘k schrijf naar Phineke
9. Phineke van Mellaert zal misschien vrijkomen
10. Ze komt goeien dag zeggen. De advocaat verwittigt dat Adolphine maandagnamiddag voor de 1ste commissie komt.
11. ‘k Leef den helen dag op hoop
12. ‘k Schrijf nog naar ons Phineke. Ze komt reeds te 4 uur terug en vrij. Onze Pa is hier en ze komt goeien dag zeggen. ‘k Ben onuitsprekelijk blij. Ik tors nog alleen de pijn voor ons huis dat troost me!
13. (opmerking: hier vrijlating, tot nieuw proces in 1947, en 1 jaar gevangenschap in voorhechtenis, gevangenis Vorst)

(18) – (28) tekeningen / Engelse les
voorbeeld: (voor meer tekeningen zie “Celtekeningen“)

She goes out for a little stroll… (Sim – 5 december ’44)

“Zoo kwam ik op 2den October avond in m’n pensionaat binnen!”

Celgenoten:

Hilda, Blondine, Mieke, A-li

Engelse Les:

(29) gedicht

Niet alles kan verloren zijn wat moeizaam wordt gedragen
Er is een sterke troost voor een te groote smart
Wat menschen door hun povere macht konden belagen
trotseert geen tijd en heeft geen storm verhard
Het schoone pogen dat wij niet tot vruchten zagen komen
Heeft ons niet neergedrukt in dezen fellen strijd
Ons lippen hebben zich tot geenen klacht bewogen
We teekenen onze plaats in de vlakte van den tijd
Waar in jubeld’ om de asch van ons vernietigd wenen
zal jammeren om de kracht die Pheniks
weer herschiep
Als  (?) de wraak deed leven voor elke doode

(30) gedicht

In mijn cel droom ik de wereld schoon
Nog en de menschen goed
Al klinkt een droeve melodie door
mijn gedachten voort.
____________

Een stem zwelt door de ruimte en stijgt verloren
boven onze hoofden weg. We zijn vertrouwd met
dezen klank al weken en we weven in onze
kleine gedachten wereld een beeld van dien gevangene
die zo mooi dringend zingen kan. Het ontroert me
telkens in mijn donkere houten bos – en ik
voel me even week worden gelijk in oogenblikken
van het aanvoelen van iets wat nog echt
is en schoon
______________
De dagen verglijden anders ongewoon vlug. We
hebben een taai uithoudingsvermogen. Maar
er komen momenten dat ge zoo verlangen kunt
onstuimig met de klop van je bloed. De
lente zit in de lucht reeds ergens verdoken
ik voel het. Dat overweldigt me. Ik weet dat
eenzelfde onstuimigheid in me loskomt.

(31)
Een Zonnestraal
Een zonnestraal
door het traliesraam
staat wonderwel
in mijn kleine cel
____

Een zonnestraal langs den witten wand

(hier eindigt dagboek 2 / + zie ook de pagina “Middle Age and the Lady“)

Noten

 (1) De Klokken van Hochwald: door Reimmichl, 1938 (oorspr: 1917) = Heimatliteratuur.

(2) “Mysteries”: “Mysteriën (Noors: Mysterier) is een met autobiografische ervaringen doordrongen roman van de Noorse schrijver en Nobelprijswinnaar Knut Hamsun uit 1892.”

(3) préau: hof, hofje, binnenplaats, patio.

(4) “Leise flehen meine Lieder”: „Schwanegesang D957, Ständchen“ van Franz Schubert / Ludwig Rellstab :

Leise flehen meine Lieder
Durch die Nacht zu dir;
In den stillen Hain hernieder,
Liebchen, komm zu mir!
Flüsternd schlanke Wipfel rauschen
In des Mondes Licht;
Des Verräters feindlich Lauschen
Fürchte, Holde, nicht.
Hörst die Nachtigallen schlagen?
Ach! sie flehen dich,
Mit der Töne süßen Klagen
Flehen sie für mich.
Sie verstehn des Busens Sehnen,
Kennen Liebesschmerz,
Rühren mit den Silbertönen
Jedes weiche Herz.
Laß auch dir die Brust bewegen,
Liebchen, höre mich!
Bebend harr’ ich dir entgegen!
Komm, beglücke mich!

(5)Doctor Antonio (Italian: Il dottor Antonio) is a novel by the Italian writer Giovanni Ruffini which was first published in 1855. Ruffini was an Italian patriot who wished to secure British support for Italian Unification and wrote the work specifically to win over the British market to the cause. It was first published in English in Edinburgh in 1855, and helped drive a boom in British tourism on the Ligurian coast and in the town of Bordighera in particular.”

(6) Tristes clades: (treur)wilg, “Salix alba ‘tristes’ (treurwilg) heeft hangende takken” zie: “Schietwilg

(7) “het eerste Engelsch bal”: zie tekening hiervan bij “Celtekeningen

(8) “Les Suicides dans la Vecquée” (1934) roman policier.

(9) “m’n nieuwjaarskaarten”: zie “Celtekeningen“.

(10) The Duke’s Children is a novel by Anthony Trollope, first published in 1879 as a serial in All the Year Round.It is the sixth and final novel of the Palliser series.”

(11) D.M.S. = Dietsche Meisjesscharen: Jeugdbeweging voor jonge meisjes, zie hiervoor de bio van de leidster Jetje Claesens, met wie Sim goed bevriend was (zie ook de Liefdebrieven daarvoor). Sim was korte tijd (1941-1942) gouwleidster DMS geweest voor het gewest Leuven. Op een DMS landdag van augustus 1942 zou ze trouwens haar toekomstige geliefde Nand vluchtig ontmoeten, ze moest hem voorstellen bij een voordracht door hem te Leuven.

Abeelding: Dietsche Meisjesscharen, augustus 1942 Leuven, “Oogstwandeling”, Sim draagt de vlag  (het is waarschijnlijk op deze dag dat Sim Nand voor het eerst, zij het vluchtig, ontmoette. Nand gaf een voordracht op hun gauwdag te Leuven in augustus 1942 en Sim leidde hem in, zie ook bij “Liefdesbrieven”, brief van 13 augustus 1950, met Sim die hierover vertelt in een interview).

Pinksterkamp 1942 Dietsche Meisjesscharen, Geraardsbergen, Sim rechts:

Uitgebreide info hierover en over deze foto’s zie de pagina “DMS“.

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *