Nand werd geboren op 14 december 1906. Waar woonde hij toen? Dat komen we te weten uit het trouwboekje van zijn ouders via de bladzijde “Inschrijving op de bevolkingsboeken”. Daaruit blijk dat het gezin tijdens de periode 1901 (jaar van het huwelijk van zijn ouders) tot 1920 liefst 9 maal op een andere locatie werd ingeschreven. Alle straatnamen zijn nog in het Frans.
Niet vermeld is de periode 1914-1919 toen het gezin voor het oorlogsgeweld vluchtte naar Engeland.
Bij zijn geboorte op 14 december 1906 woonde het gezin in de Zuidstraat 14 te Oostende.
Alle woningen zijn te Oostende, behalve van 6 juni 1903 tot 4 december 1905, toen het gezin te Nieuwpoort verbleef.
Soms was de verblijfsduur heel kort.
Woningen 1 tot en met 7 waren huurhuizen. Het is onbekend of het gezin huur betaalde in Engeland. Wel moest bij terugkeer huur betaald worden voor de woning in Oostende voor de 5 jaren van het verblijf in Engeland, hoewel een ander gezin het huis had bewoond (zie “Jeugdherinneringen“).
Het huis in de Koninginnelaan was eigendom. Van de woningen die in Oostende betrokken werden bestaat enkel nog dit laatste, alle andere zijn vervangen door nieuwbouw.
1. 13 juni 1901: Jozef II straat 47, Oostende (1 jaar en 10 maanden)
2. 3 maart 1903: Ooststraat 34, Oostende (3 maanden)
3. 6 juni 1903: Kokstraat 15, Nieuwpoort (1 jaar en 6 maanden)
4. 4 december 1905: Zuidstraat 14, Oostende (2 jaar en 6 weken)
5. 20 januari 1908: Nieuwstraat 9, Oostende (2 jaar en 11 maanden)
6. 28 december 1910:Kaaistraat 57, Oostende (9 maanden)
7. 29 september 1911: Sint-Jorisstraat 5, Oostende (3 jaar, daarna gevlucht naar Engeland)
8. van oktober 1914 tot herfst 1919: Aylesbury, Engeland (5 jaar)
9. herfst 1919: Sint-Jorisstraat 5, Oostende (nu ‘Dekenijstraat‘) (+/- 7 maanden)
10. 14 april 1920: Koninginnelaan 25, Oostende (20 jaar)
Het huis nr 4 in de Zuidstraat nr 14 is de plaats waar Nand geboren werd. De straat geeft uit op het plein met de Sint-Petrus-en-Pauluskerk. Deze kerk was toen gloednieuw, en werd pas een jaar eerder ingehuldigd, in aanwezigheid van Koning Leopold II (de vorige kerk werd vernield door een brand in 1896).
Witte pijl duidt begin van de Zuidstraat aan (Google Earth):
Het huis in de Koninginnelaan bestaat nog steeds, op het balkon: moeder en zussen Marie-Louise (links) en Henriette:
Huidige toestand (foto’s oktober 2020). De trap met ingang is verdwenen:
Het huis maakt nu deel uit van het aanpalend hotel “Avenue Beach” (links):
Detail voorgevel (links):
Het huis is ook beschermd als bouwkundig erfgoed sinds 2009. Zie “Travee van eclectisch burgerhuis” (Inventaris Bouwkundig Erfgoed nr. 55598). De tekst luidt:
“Koninginnelaan nr. 25. Vermoedelijk resterende rechtervenstertravee van groter eclectisch pand van ca. 1900 naar ontwerp van Emise Vandewinckel, thans ingenomen door nieuw gebouwd hotel nr. 27-29. Souterrain, drie bouwlagen onder zadeldak (mechanische pannen). Lijstgevel van donkere baksteen met gebruik van simili voor horizontale banden; arduinen plint met rechthoekige kelderopeningen en inscriptie “L. PANNIER. ENTREPRENEUR” links. Hoeklisenen versierd met keramiek- en cementtegels voorzien van bloemmotief. Drie- en vierlichten op bel-etage met uitgewerkte gietijzeren leuning, erboven met dito balkon. Gekorniste kroonlijst. Nieuwe dakkapel onder platdak.”
De naam van de aannemer L(éon) Pannier is nog te herkennen op deze foto – links onderaan in het arduin – met Henriette op het balkon (naast haar waarschijnlijk een zus van haar moeder en een buurjongen):
Detail “L. Pannier / Entrepreneur”:
Op de website van het Bouwkundig Erfgoed staan nog 2 oudere foto’s van het gebouw: links uit 2004 en rechts uit 1995 (zwart-wit):
Na een bezoek aan het huis, vele jaren later, schreef Nand er dit gedicht over (verschenen in zijn laatste bundel “De Aardse Staat”, 1987, p. 29):
THUIS
Wij woonden op de laan
die, klaar en breed,
met bloembedden en plantsoenen
uitzag op de waterkant.
In zomermaanden
toog er dag aan dag
een heldere stroom van
badgasten voorbij,
gebronsd door zon en zee –
veel, heel veel kinderen.
Bij herfst en winterstorm
floot zeewind uit het noorden
huiverend langs de gevel;
’t schuimen van de branding
vulde de holle nacht
met onaards geluid.
Door plotse hunkering
onvatbaar bewogen,
keerde ik ooit terug
naar de bewuste laan.
Nog stond er het huis.
Maar mijn vikingschepen en
mijn vele witte meeuwen
aan de voordeur
had een onbeholpen hand
modieus en wuft overschilderd…
Ginder boven, aan het raam
van mijn kamer
loerde een vaal gezicht
naar de zonderling daarbeneden,
die onbeschaamd en zo langdurig
talmde en tuurde.
Als in een nare droom
ben ik doorgelopen
even verder, naar het koele
opspuitende water.
Daar tenminste lag
onveranderd weids
maatloze zee.
Overzicht op kaart (Google Maps) van alle locaties in Oostende. Woningen 1 tot 10 (behalve nrs. 3 en 9) pal in het centrum, vlakbij de haven (Nands vader was loods):
11. Op kot in de Frederik Lintsstraat 26, te Leuven tijdens zijn studies van 1925 tot 1930 (eerst Germaanse Filologie, daarna Rechten op wens van zijn ouders)
Huidige toestand (eigen foto):
Met studenten in het stadspark te Leuven, voor de kiosk (witte pijl duidt Nand aan, met pijp):
12. 1933-1934 Legerkazerne Beverlo (schoolcompagnie) tijdens Nands legerdienst. Nand 4de van rechts, rechtop geknield:
Nand, 3de van links:
Voor de geschiedenis van deze opleidingsplaats zie “Kamp van Beverlo”
Officiersmess Kamp Beverlo, Leopoldsburg:
13. 1939-1940 Leopoldskazerne Gent en legerkamp te Paal tijdens mobilisatie.
14. 1941-1943, Elyzeese Veldenstraat 70, Brussel, Elsene (tewerkgesteld bij “Zender Brussel”, zie betreffende pagina).
Huidige toestand (Google Streetview):
15. 1944-1949: verschillende interneringscentra te Brugge, Hemiksem, Antwerpen, en Merksplas, zie het hoofdstuk “Gevangenissen”
Het gezin woonde in de Koninginnelaan te Oostende tot 1940. Het huis werd na beschadiging door Duitse bombardementen verkocht en men verhuisde naar een woning in Gistel. Ondertussen waren al twee zussen overleden en was Robert, de oudste, geëmigreerd naar de Verenigde Staten (zie de pagina “Familie Nand“). Na het overlijden van Nands moeder in 1952 zou zijn vader hier nog blijven wonen tot in 1958, daarna trok hij in bij Nand en Sim te Weerde, tot zijn overlijden in 1960.
+ 16. 1940-1951, Kleine Warande 22, Gistel Nand verbleef hier als enig overblijvend kind tot aan zijn huwelijk met Sim op 29 september 1951
Nand met ouders voor het huis in Gistel 1951:
Sim met haar VW Kever voor het huis:
De identiteit van het beeld voor het venster kon nog niet achterhaald worden…
Huidige toestand (Google Streetview):
+ 17. 1951-1989 Vogelzang 21, Weerde (Zemst), huurhuis
Luchtfoto uit 1983, Nand kijk naar de helikopter die de foto neemt, vooraan in het poortje, met de handen beschermend over de ogen:
Het huis in het begin van de 20ste eeuw was blijkbaar eerst een hoenderkwekerij, gespecialiseerd in de ‘Mechelse Koekoek‘, een kippenras (‘Aviculture du Heideveld, specialités de coucous de Malines‘). Sim beschrijft in “Het Landhuis” hoe het gebouwd werd met de afbraakstenen van het oud station: “Het was nog voor de Eerste Wereldoorlog en de bouwstenen kwamen van het gesloopte oude station, daarom waren de muren zo poreus en produceerden ze de schimmelvlekken op het behang“.
Google Streetview 2009
Eigen foto, mei 2021 met straatnaambord van de tegenoverliggende straat naar Nand genoemd:
> Zie ook de pagina “Vercnocke straat te Weerde”
Laatste rustplaats Nand bij ouders en oudste zus Marie-Louise op de “Begraafplaats Paster Pype” aan de Niewpoortsesteenweg te Oostende.
Filmpje over een bezoek aan Nands rustplaats:
Situering graf (Google Maps) – witte pijl